Perfect Welding Blog
Zwyczajny dzień pracy w warsztacie. Nagle Frank, doświadczony spawacz, czuje krótkie ukłucie w oczach. Odruchowo odrzuca głowę do tyłu. Moment nieuwagi i już ma naświetlone oczy. Ale co to oznacza i co można zrobić w takiej sytuacji, a także — jakie to może mieć skutki?
Frank spawa już od wielu lat, jednak tego dnia coś odwróciło jego uwagę. Krótkie spojrzenie w bok, wizjer jeszcze niezaciemniony — wtedy to się dzieje. Błysk palącego światła trafia w siatkówkę. Promieniowanie UV łuku spawalniczego objawia swoje działanie. Jeszcze przed końcem zmiany Frank czuje nieprzyjemnie palący ból w oczach, który z czasem się nasila.
Pierwsze objawy
Frank ma kłopoty z ostrością widzenia, jego oczy łzawią, są zaczerwienione i lekko opuchnięte. We znaki daje się silna wrażliwość na światło. Wie, że musi teraz działać. Ale co właściwie się stało?
Diagnoza medyczna
Frank udaje się do lekarza medycyny pracy, który potwierdza jego obawy: po łacinie keratoconiunctivitis photoelectrica, schorzenie potocznie zwane „naświetleniem”. Intensywne promieniowanie UV spowodowało oparzenia rogówki i spojówek oczu. „Promieniowanie łuku spawalniczego wywołuje reakcję zapalną wrażliwych komórek na powierzchni oka, co w przypadku braku leczenia może doprowadzić do poważnego pogorszenia widzenia”, wyjaśnia dr Diana Pöppl z austriackiego Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń od Wypadków (Allgemeine Unfallversicherungsanstalt, AUVA). Dokładnie rzecz biorąc, promieniowanie UV uszkadza wrażliwe komórki rogówki i spojówek. Komórki nabłonka rogówki obumierają, co prowadzi do reakcji zapalnej w okolicznych tkankach. Dochodzi przy tym do odsłonięcia zakończeń nerwowych, co jest powodem palącego bólu odczuwanego przez Franka (Źródło: DocCheck Flexikon).
Długotrwałe skutki
Frank ma szczęście w nieszczęściu. Po kilku dniach leczenia polegającego na zakraplaniu oczu antybiotykiem i przyjmowaniu leków przeciwzapalnych objawy zanikają. Jednak lekarz ostrzega: powtarzające się przypadki naświetlania mogą prowadzić do przewlekłych zapaleń i trwałych uszkodzeń rogówki. W najgorszym razie grozi to całkowitą utratą wzroku!
Badania empiryczne i przykłady
Badania niemieckiego Federalnego Instytutu Bezpieczeństwa i Medycyny Pracy (Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin, BAuA) pokazują, że spawacze pracujący często bez wystarczającej ochrony narażają się na znacznie wyższe ryzyko urazów oczu. W samych Niemczech spawaniem zajmuje się zawodowo 260 tysięcy osób, w całej Europie jest ich prawie milion. Pouczający jest przypadek spawacza, który przez lata pracował bez wystarczającej ochrony przed naświetleniem. Obecnie cierpi na przewlekłe zapalenia oczu i znaczne pogorszenie wzroku. O dalszym spawaniu nie ma mowy, nawet przy najlepszej ochronie przed naświetleniem.
Statystyki urazów oczu
Według Niemieckiego Towarzystwa Okulistycznego (Deutsche Ophthalmologische Gesellschaft, DOG) co roku w Niemczech stwierdza się około 300 tysięcy urazów oczu, z czego 5% ma poważne skutki. Zalicza się do nich trwałe pogorszenie wzroku, przewlekłe dolegliwości bólowe, a niekiedy nawet całkowitą ślepotę.
Urazy oczu podczas spawania są poważnym problemem także w Austrii. Według ubezpieczalni AUVA w 2023 r. miało miejsce 129 866 wypadków w czasie pracy, spośród których znaczną część stanowią urazy oczu. Jak podkreśla AUVA, wielu urazom dałoby się zapobiec, gdyby stosowane były odpowiednie środki bezpieczeństwa.
Opinie lekarzy
Lekarze podkreślają, jak ważne jest natychmiastowe leczenie w razie naświetlenia. „Nie wolno lekceważyć objawów i należy szybko rozpocząć leczenie, aby zapobiec długotrwałym szkodom”, wyjaśnia dr Diana Pöppl. Typowymi oznakami naświetlenia są: zaczerwienie oczu, łzawienie, wrażenie, że coś wpadło do oka i światłowstręt. Pani doktor radzi, aby „przede wszystkim trzymać oczy zamknięte i nie pocierać ich rękoma, ponieważ może to pogorszyć stan zapalny. Należy natychmiast wyjąć szkła kontaktowe”. Typowe leczenie polega na stosowaniu kropli do oczu z antybiotykiem i leków przeciwzapalnych.
Środki bezpieczeństwa
Aby zapobiec takim wypadkom, spawacz musi być wyposażony w odpowiednią przyłbicę z filtrem UV. Ważne są też certyfikowane ekrany spawalnicze, których zadaniem jest ochrona wszystkich osób przebywających w pobliżu prac spawalniczych. „Warto pomyśleć także o regularnych przerwach w pracy i szkoleniach, podkreśla dr Pöppl.
Przyłbice spawalnicze są nieodzowne do zapewnienia bezpieczeństwa spawaczom. Fronius oferuje przyłbice, które są znane z ich jakości i niezawodności, na przykład:
Fronius Vizor 4000 Professional: Przyłbica ta zapewnia doskonałą ochronę i sprawia, że spawacze mogą wykonać swoją pracę bezpieczniej, lepiej i wygodniej.
Fronius Vizor Crystal: Dzięki unikatowej technologii przeciwnaświetleniowej przyłbica ta zapewnia doskonałą widoczność i optymalną ochronę.
Orzeczenia o niepełnosprawności i renty inwalidzkie
W Niemczech urazy oczu spowodowane przez promieniowanie UV są w pewnych okolicznościach uznawane za chorobę zawodową. Orzeczenia są wydawane przez Branżowe Kasy Ubezpieczeń Społecznych (Berufsgenossenschaften), które odpowiadają również za wypłatę renty w razie trwałego uszczerbku na zdrowiu. Dokładne liczby, jeśli chodzi o renty wypłacane z powodu naświetlenia, nie są jednak podawane do publicznej wiadomości.
W Austrii urazy oczu w wyniku spawania mogą być również uznane za chorobę zawodową, jeżeli wykazany zostanie oczywisty związek pomiędzy aktywnością zawodową a zachorowaniem. Wydanie orzeczenia i wypłata odszkodowania leżą w gestii ubezpieczalni AUVA. Także tutaj brak jest szczegółowych danych na temat rent wypłacanych z powodu naświetlenia oczu.
Co robić, jeśli przydarzy się naświetlenie oczu?
Franz Bichler, trener spawania pracujący w firmie Fronius International, opowiada: „Wcześniej bywało, że naświetliłem sobie oczy. Często wynikało to z lekceważenia odbicia światła łuku spawalniczego od pobliskich ścian, gdy przebywałem w bezpośrednim otoczeniu prac spawalniczych”.
W tym czasie wśród spawaczy panował zwyczaj przemywania oczu sterylnym roztworem soli kuchennej, a następnie przykładano ręczniki zanurzone na chwilę w zimnym mleku. Dzisiaj wiadomo, że takie postępowanie ma skutek odwrotny do zamierzonego, ponieważ zwiększa ryzyko reakcji zapalnej. W wyniku naświetlenia powstają bowiem mikrourazy, które są bardzo podatne na zapalenia.
„Radzę natychmiast poszukać lekarza, ponieważ z naświetleniem oczu nie ma żartów. Znam spawaczy, którzy ledwo widzą przy spawaniu TIG, ponieważ przez lata nie dbali o wystarczającą ochronę i nie chodzili do lekarza”, dodaje Bichler.
Dobra wiadomość jest taka, że przy właściwym leczeniu takie urazy goją się zwykle w przeciągu 24–48 godzin.
Powtarzające się naświetlenia
Jak wspomnieliśmy powyżej, częste naświetlanie oczu prowadzi z czasem do przewlekłych problemów z oczami i zwiększonej podatności na inne urazy. Po latach możliwe jest znaczne zwiększenie ryzyka poważnych chorób oczu, w tym zaćmy.
Podsumowanie
Historia Franka powinna być ostrzeżeniem dla wszystkich osób zajmujących się spawaniem: nie lekceważcie ryzyka i chrońcie swoje oczy. Jeśli jednak o to zadbacie, nie ma powodu do niepokoju: stosując odpowiednie środki bezpieczeństwa i szybko podejmując leczenie można skutecznie zapobiec długotrwałym skutkom. Po prostu zachowajcie czujność i dbajcie o to, aby Wasze oczy były bezpieczne — albowiem są one Waszym najcenniejszym narzędziem.
Brak komentarzy