Perfect Welding Blog
Toruje sobie drogę przez usta i nos do najdalszych zakątków płuc — i tak po cichu wkrada się do organizmu. Mowa o dymie spawalniczym. Jeśli nie zadba się o wystarczającą ochronę, rozniesie się po całym warsztacie i jego cząstki będą wdychane jeszcze przez długi czas po spawaniu. Tyle, jeśli chodzi o złe wiadomości. Na szczęście są środki — w tym przede wszystkim efektywne odciągi dymu spawalniczego — które znacznie redukują narażenie na skutki wdychania dymu spawalniczego. Ale jakie właściwie zagrożenia kryje dym spawalniczy, dlaczego odsysanie dymów spawalniczych jest najlepszą ochroną podczas spawania i na co należy zwrócić uwagę przy wybieraniu systemów odciągowych?
Dym spawalniczy: z czego się składa i co czyni go niebezpiecznym
Dym spawalniczy zalicza się do największych niebezpieczeństw, na które są narażeni spawacze. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) przy WHO sklasyfikowała go w 2017 r. jako „substancję rakotwórczą dla ludzi”. Dowodzi to, że kwestia ochrony przed dymem spawalniczym w najwyższym stopniu zasługuje na uwagę. Jeśli mówimy o dymie spawalniczym, mamy na myśli mieszaninę gazów i cząstek, które powstają podczas spawania. Podział tych substancji jest następujący:
- Substancje o szkodliwym działaniu na drogi oddechowe i płuca, jak tlenek żelaza, tlenek glinu, tlenek magnezu, tlenek tytanu
- Substancje toksyczne i silnie drażniące, jak fluorki, tlenki manganu, tlenek cynku, tlenek węgla, tlenki azotu, tlenek miedzi, tlenek ołowiu, ozon
- Substancje rakotwórcze, jak związki chromu(VI), tlenek berylu, tlenki niklu, ozon
Cząstki dymu spawalniczego są tak niebezpieczne przede wszystkim dlatego, że z powodu swoich mikroskopijnych wymiarów mogą głęboko wniknąć w płuca. Szczególnie niebezpieczne jest to, że problemy zdrowotne wywołane wdychaniem dymu spawalniczego mogą objawić się dopiero po latach lub dziesiątkach lat. Jeśli spawacze są wystawieni na wysokie stężenie cząstek dymu spawalniczego i nie chronią się wystarczająco, mogą w krótkim czasie zacząć odczuwać bóle głowy i nudności. W dłuższej perspektywie skutkiem wdychania dymu spawalniczego mogą być przewlekłe choroby dróg oddechowych i płuc oraz uszkodzenia układu nerwowego, a w najgorszym razie nawet choroby nowotworowe.
Od czego zależy zagrożenie dymem spawalniczym?
Jak wysokie jest zagrożenie szkodliwymi substancjami zawartymi w dymie spawalniczymi, to zależy od kilku czynników, jak na przykład od materiału podstawowego, użytych spoiw — elektrody topliwej i drutu elektrodowego — oraz gazu osłonowego. Cząstki dymu spawalniczego są uwalniane w większości ze spoiwa.
Spory wpływ na wdychanie dymu spawalniczego mają także metody spawania czy zastosowane procesy: przykładowo podczas spawania łukowego oraz spawania metodą MIG/MAG powstaje więcej dymu niż podczas spawania TIG, dlatego tym bardziej należy zadbać o stosowną ochronę. Najmniejsze zagrożenie zdrowia z powodu dymu spawalniczego powstaje w przypadku zautomatyzowanych procesów spawania, które są wykonywane w celach spawalniczych przez roboty — przykładowo Cobot: obudowa ochronna z automatyczną osłoną zaciemniającą oraz wbudowanym odciągiem chronią przed dymem spawalniczym także osoby przebywające w pobliżu celi spawalniczej. Kolejnym sposobem na redukowanie zagrożenia ze strony dymu spawalniczego jest proces CMT (Cold Metal Transfer): ten proces spawania wyróżnia się bardzo małym ciepłem wprowadzanym do spoiny oraz niewielką ilością odprysków spawalniczych — a w konsekwencji także mniejszym wydzielaniem dymów spawalniczych.
Rozwiązaniem są odciągi dymu spawalniczego
Ponieważ zmiana procesu lub metody spawania z różnych przyczyn nie zawsze jest możliwa lub pożądana, nasuwa się pytanie: co jako spawacz mogę zrobić, aby jak najlepiej chronić się przed dymem spawalniczym? Odpowiedź: istnieją różne środki, które zawsze najlepiej jest stosować razem. Zaliczają się do nich między innymi przyłbice spawalnicze z systemem ochrony dróg oddechowych oraz skuteczne odsysanie dymów spawalniczych za pomocą odciągów i uchwytów spawalniczych z odciągiem. Szczególnie te ostatnie zapewniają wysoce skuteczną ochronę przed dymem spawalniczym: w połączeniu z odciągami obejmującymi większe powierzchnie punktowo odciągają dym spawalniczy w miejscu jego powstawania. W ten sposób dym spawalniczy jest wychwytywany, zanim zdąży się rozprzestrzenić. Chroni to nie tylko samego spawacza, ale także osoby w jego otoczeniu.
Odciągi dymu spawalniczego: na co zwracać uwagę
Większe odciągi i uchwyty spawalnicze z odciągiem powinny oprócz maksymalnej ochrony zapewniać przede wszystkim wysoki komfort obsługi. Obowiązuje tutaj ta sama zasada, co z każdym urządzeniem ochronnym: jeśli jest nieporęczne, niepraktyczne i skomplikowane, nie chce się go używać. Koniec końców oznacza to także słabszą ochronę. Dlatego w przypadku systemów odciągowych oprócz wydajności odciągu należy koniecznie zwracać uwagę na komfort i prostą obsługę, aby podczas spawania można było w pełni skupić się na swojej pracy i mieć dobrą ochronę. Z uchwytami spawalniczymi z odciągiem sprawa wygląda podobnie: liczy się głównie ergonomia. Spawacze nie mogą przecież płacić swoim zdrowiem, bezpieczeństwem i wydajnością pracy za to, że będą nieco mniej poręczne niż konwencjonalne uchwyty spawalnicze.
Odciągi dymu spawalniczego Fronius Exento
Te warunki spełniają produkty do odciągania Fronius Exento: są wydajne, poręczne i łatwe w obsłudze — a także skutecznie chronią przed dymem spawalniczym, w każdej sytuacji. Przenośny wysokopróżniowy odciąg Exento HighVac wyróżnia się wysoką jakością filtrowania i jest w stanie eliminować nawet powyżej 99,9% cząstek dymu spawalniczego z odciąganego powietrza. W połączeniu z wydajnym, spełniającym wymagania normy EN ISO 21904-1 uchwytem spawalniczym z odciągiem Exento odsysa dym spawalniczy bezpośrednio w miejscu jego powstawania. Ten odciąg nadaje się szczególnie do pracy ciągłej, a ze względu na niewielkie wymiary, także do pracy w różnych miejscach.
Jeśli użycie uchwytu z odciągiem nie jest możliwe, jak na przykład podczas spawania łukowego, dobrym wyborem będzie niskopróżniowy odciąg Exento LowVac. Ma on pewną zaletę, która znacznie podnosi wydajność pracy: wysokie parametry przepływowe osłony odciągu sprawiają, że ramię odciągowe musi być przesuwane znacznie rzadziej niż w tradycyjnych instalacjach. Solidna i stabilna konstrukcja sprawia ponadto, że Exento LowVac znakomicie nadaje się dla użytkowników często zmieniających miejsce pracy. Dzięki wysokiej pojemności i długiemu czasowi eksploatacji filtra jest on także wyjątkowo ekonomiczny.
Chcesz dowiedzieć się więcej o nowych systemach odciągowych Exento? Nowe odciągi odznaczają się jeszcze innymi zaletami, które przemawiają za ich wyborem. Zaliczają się do nich większa swoboda ruchów, przydatne oświetlenie LED oraz różne interfejsy użytkownika. Wystarczy zajrzeć na naszą stronę internetową!
Zdrowie i bezpieczeństwo to podstawa podczas spawania
Jak widać: dym spawalniczy nie musi być niebezpieczny, o ile dobrze się przed nim chronisz. Podejmując odpowiednie środki i korzystając z odpowiednich produktów do odciągania, możesz redukować ryzyko dla zdrowia. Zdrowie i bezpieczeństwo to przecież podstawa w każdym zawodzie — również w pracy spawacza. W naszej serii artykułów na ten temat będziemy chcieli w przyszłych miesiącach przedstawić także inne sposoby ochrony, wsłuchać się w głosy dochodzące z praktyki i pokazać czytelnikom, jak najlepiej chronić własne zdrowie podczas spawania. Jeszcze bardziej szczegółowe informacje na temat ochrony przed dymem spawalniczym można znaleźć w naszym studium poświęconym tematyce dymu spawalniczego — najlepiej od razu do niego zajrzyj!
Brak komentarzy