8 sposobów na unikanie odprysków spawalniczych

Jeśli podczas spawania pojawiają się iskry, do pojawienia się odprysków spawalniczych na elemencie spawanym jest już niedaleko. A gdy już się pojawią, muszą zostać usunięte — kosztem czasu i pieniędzy. Dlatego najlepiej jest unikać odprysków spawalniczych. Lub przynajmniej zredukować ich ilość do minimum. Ale jak? To zadanie dla spawacza. Optymalny dobór wyposażenia spawalniczego, prawidłowe przygotowanie materiałów, poprawna obsługa uchwytu spawalniczego lub minimalne dostosowanie miejsca pracy — dzięki tym radom możesz rozpocząć walkę z odpryskami spawalniczymi!

Unikanie odprysków spawalniczych — dlaczego to takie ważne?

Odpryski spawalnicze to kropelki metalu wychlapywane przez łuk spawalniczy w miejscu spawania, które spadają na element spawany, spoinę lub części eksploatacyjne wchodzące w skład uchwytu spawalniczego. Oprócz konieczności czaso- i pracochłonnego czyszczenia odpryski przy spawaniu mogą jeszcze powodować inne problemy:

• Niższa jakość spoiny
• Problemy z utrzymaniem czystości i bezpieczeństwem w miejscu pracy
• Przestoje produkcyjne

Dlatego należy unikać odprysków spawalniczych, gdy tylko jest to możliwe. Na szczęście mamy na to dobre sposoby. Zacznijmy od optymalnego doboru wyposażenia spawalniczego!

1. Zapewnienie stałego przepływu prądu

Podstawowym warunkiem uniknięcia odprysków przy spawaniu jest stały przepływ prądu. W tym celu uchwyt spawalniczy wraz z przewodem masy musi być mocno połączony z systemem spawania. To samo dotyczy połączenia elementu spawanego z masą. Miejsce zamocowania i zacisk masy muszą być odsłonięte i odznaczać się dobrą przewodnością, aby mógł płynąć prąd.

2. Zapewnienie stałego podawania drutu

Im stabilniejszy łuk spawalniczy, tym mniej odprysków podczas spawania. Stabilność z kolei zależy od stałego podawania drutu. Do tego są potrzebne 3 rzeczy:

• Po pierwsze: poprawne wyposażenie uchwytu spawalniczego (prowadnik drutu — średnica i długość, wlot itp.).
• Po drugie: rozłożyć pakiet przewodów w miarę możliwości prosto.
• Po trzecie: dostosować siłę docisku rolek podawania drutu do podawanego drutu. „Jeśli docisk jest zbyt słaby, drut może się ślizgać — prowadzi to do problemów z podawaniem drutu, które szybko mogą przerodzić się także w problem z odpryskami” — tłumaczy spawalnik Josef Sider.

3. Prawidłowy dobór gazu osłonowego i jego ilości

Niewystarczająca ilość gazu osłonowego może zakłócać stabilność łuku spawalniczego, a to z kolei może prowadzić do powstawania odprysków spawalniczych. O skuteczności osłony gazowej decydują dwie rzeczy. Po pierwsze ilość gazu — obowiązuje następująca zasada: ustawiamy takie natężenie przepływu gazu w litrach na minutę, ile wynosi średnica drutu razy 10. A po drugie — wolny wylot drutu. Nie może on być zbyt długi, aby osłona gazowa była skuteczna. Ilość odprysków zależy też od wyboru gazu: podczas spawania w atmosferze ochronnej w postaci CO2 w wyższym zakresie mocy powstaje więcej odprysków. Nasza rada: zamiast 100% CO2 używać mieszanki gazów — wtedy odpryski spawalnicze będą miały mniejsze szanse.

4. Wybór odpowiednich części eksploatacyjnych

Wybór części eksploatacyjnych też ma pewien wpływ na odpryski spawalnicze. Po pierwsze: części eksploatacyjne, jak szpule drutu, prowadniki drutu lub końcówka prądowa, muszą być tak dobrane, aby pasowały do materiału i średnicy drutu spawalniczego. Po drugie: powstawanie odprysków zależy od stopnia zużycia części eksploatacyjnych. Jeśli części te są już mocno zużyte, proces spawania może być niestabilny, przez co będzie powstawało więcej odprysków spawalniczych.

5. Poprawne parametry spawania

Wybór parametrów spawania odgrywa kluczową rolę, jeśli chcemy w jak największym stopniu uniknąć odprysków przy spawaniu. Przede wszystkim dotyczy to ustawienia takiego zakresu mocy, który znajduje się w pośrednim łuku spawalniczym. Moc należy wówczas na tyle zwiększyć lub zmniejszyć — zależnie od sytuacji — aby uzyskać łuk zwarciowy lub natryskowy.

6. Czyszczenie materiałów

Decydujące znaczenie ma także staranne oczyszczenie materiału. Przed spawaniem należy zatem koniecznie usunąć z miejsca spawania brud, rdzę, olej i zgorzelinę, a w przypadku stali ocynkowanej także warstwę cynku.

7. Poprawna obsługa uchwytu spawalniczego 

Ponadto należy uważać, aby poprawnie trzymać i prowadzić uchwyt spawalniczy. Uchwyt spawalniczy powinien być pochylony pod kątem 15° i prowadzony z równomierną prędkością. „Silne pochylenie palnika w kierunku przeciwnym do kierunku spawania jest niewskazane, ponieważ będzie wtedy powstawało więcej odprysków” —dodaje Josef Sider. Należy także utrzymywać stałą odległość między uchwytem spawalniczym a elementem, czyli tak zwany wolny wylot drutu. Jeśli ta odległość będzie zbyt duża, pogorszy się zarówno osłona gazowa, jak i wtopienie. Skutek: więcej odprysków podczas spawania.

8. Zapobieganie przeciągom

Praktyczna rada, o której często się zapomina: zapobieganie przeciągom. „Jeśli spawamy w garażu, w którym jest silny przeciąg, szybko będziemy mieli problemy z osłoną gazową spoiny” — tłumaczy Sider. A w konsekwencji z odpryskami spawalniczymi. Na wolnym powietrzu miejsca spawania nigdy nie można idealnie osłonić. Sposoby Sidera na spawanie na wolnym powietrzu: zwiększyć natężenie przepływu gazu osłonowego o 2 lub 3 litry na minutę, aby przeciwdziałać naturalnym ruchom powietrza w miejscu spawania.

Nadal za dużo odprysków spawalniczych: zmiana procesu spawania

Jeśli wykorzystano wszystkie sposoby, łuk zwarciowy powinien być już na tyle stabilny, aby zapobiegać odpryskom podczas spawania. Jeśli jednak wydaje się to niewystarczające i chcemy jeszcze bardziej zredukować ilość odprysków, możemy zastanowić się nad zastosowaniem innowacyjnego procesu spawania. Zmodyfikowane spawanie łukiem zwarciowym LSC (Low Spatter Control) — zwane również „niskoodpryskowym” procesem spawania i dostępne na platformie Fronius TPS/i — świetnie się do tego nadaje, ponieważ wyróżnia się wyjątkowo wysoką stabilnością łuku. Efekt: wysoka jakość spoin i mniej odprysków spawalniczych.

Unikanie odprysków spawalniczych, a przynajmniej zmniejszenie ich ilości, jest zatem możliwe. A także wskazane, ponieważ niskoodpryskowe spawanie to oszczędność czasu i pieniędzy, lepsza jakość spoiny, a także wyższy poziom bezpieczeństwa podczas pracy.

Czy zainteresował Cię ten temat? Obejrzyj zatem koniecznie nowy odcinek naszego serialu Welducator! Krótko i zwięźle prezentujemy w nim nasze najlepsze sposoby na unikanie odprysków spawalniczych. Przyjemnego oglądania!